BIỂU TƯỢNG LỬA TRONG ĐỜI SỐNG VÀ SỰ CHUYỂN NGHĨA ĐỘC ĐÁO “LỬA TÌNH YÊU” TRONG THƠ CA
Abstract
Cuộc sống của con người từ bao đời nay luôn gắn liền với lửa. Lửa có mặt trong mọi hoạt động của cuộc sống và đã trở thành một biểu tượng trong đời sống tinh thần của nhân loại nói chung và của người Việt Nam nói riêng. Nghĩa sơ khai của từ “lửa” là sự đốt cháy phát ra đồng thời ánh sáng, hơi ấm và sức nóng… Tuy nhiên, do đặc điểm của lửa rất gần gũi với cuộc sống, với khát vọng và tình yêu của con người nên trong thực tế sử dụng, lửa mang nhiều nghĩa ẩn dụ rất độc đáo, đặc biệt trong ngôn ngữ văn học. Bài viết cố gắng làm rõ phần nào sự chuyển nghĩa độc đáo của “lửa” từ một biểu tượng văn hóa thành một biểu tượng ngôn ngữ, qua đó, chỉ ra những cung bậc tình yêu trong đời sống tinh thần của người Việt Nam.
References
. Diệp Quang Ban, Ngữ pháp Việt Nam, Nxb. Giáo dục Việt Nam, 2009.
. Chevalier, J., Gheerbrant, A. (1969), Từ điển biểu tượng văn hoá thế giới (bản dịch tiếng Việt của Nxb. Đà Nẵng, Trường viết văn Nguyễn Du), 2002.
. Trần Văn Cơ, Ngôn ngữ học tri nhận, Nxb. Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2007.
. Nguyễn Đăng Điệp, Giọng điệu trong thơ trữ tình, Nxb. Văn học, Hà Nội 2002.
. Thái Doãn Hiểu, Hoàng Liên, Tuyển tập thơ tình bốn phương, Nxb. Trẻ, 1995.
. Lakoff, G., Johnson M., Chúng ta sống theo ẩn dụ (bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Thị Kiều Thu), Đại học Khoa học Xã hội - Nhân văn TP Hồ Chí Minh, 2008.
. Đoàn Tiến Lực, Lửa: từ biểu tượng văn hoá đến biểu tượng ngôn từ, Tạp chí Nghiên cứu văn hóa, số 5, Trường Đại học Văn hoá Hà Nội, 2011.
. Nhiều tác giả, Từ điển tiếng Việt 2008, Viện Ngôn ngữ học, 2002.
. Todorov, Tz., Ducrot, O., Encyclopedic Dictionary of the Science of Language, Trans by C.Porder. Oxford, 1998.
. Trần Ngọc Thêm, Cơ sở văn hoá Việt Nam, Nxb. Giáo dục, 2000.
. Phạm Văn Tình, Tiếng Việt từ cuộc sống, Nxb. Trẻ, 2004.
. Hải Trung, Hải Bằng-thơ, tác phẩm và dư luận, nghệ thuật tạo hình, tự sự và đối thoại, vĩ thanh, Nxb. Thuận hóa, 2009.
