DỊ HÌNH KÍCH THƯỚC GIỚI TÍNH VÀ SỬ DỤNG VI MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA LOÀI THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI (Eutropis longicaudatus) Ở VÙNG A LƯỚI - THỪA THIÊN HUẾ
Abstract
Thằn lằn bóng đuôi dài Eutropis longicaudatus (Hallowell, 1856) là một loài có ích trong các hệ sinh thái ở cạn. Tuy nhiên, thông tin về dị hình kích thước giới tính (SSD), sử dụng vi môi trường sống, và phương thức hoạt động của loài này ở vùng nghiên cứu là chưa được biết đến. Chúng tôi đã quan sát các tập tính của loài này trong thực địa kết hợp với việc phân tích các đặc điểm hình thái trong phòng thí nghiệm. Trên cơ sở 60 mẫu Thằn lằn bóng đuôi dài tưởng thành (30 đực và 30 cái), những đánh giá và so sánh các số đo hình thái, tính toán chỉ số SSD đã được thực hiện. Các kết quả cho thấy rằng chiều dài thân (SVL) trung bình của cá thể đực trưởng thành lớn hơn cá thể cái trưởng thành với chỉ số SSD = 0,003. Bốn loại vi môi trường sống như cạnh rừng lâm nghiệp, các đống gạch và củi, đống rác, các hang và lỗ được loài này sử dụng chiếm ưu thế (73,3%). Loài này đã sử dụng thời gian cho các hoạt động di chuyển và săn mồi chiếm tỷ lệ cao nhất (63,6%). Điều này chứng tỏ phương thức hoạt động của loài này phù hợp với mô hình tìm kiếm rộng (wide forager) hơn mô hình ngồi và đợi (sit-and-wait), chỉ 13,9%.
References
Ngô Đắc Chứng, Võ Đình Ba, Cáp Kim Cương (2012), Ghi nhận bước đầu về thành phần loài và đặc điểm phân bố của lưỡng cư, bò sát ở tỉnh Quảng Trị. Báo cáo khoa học Hội thảo quốc gia về Lưỡng cư và Bò sát ở Việt Nam Lần thứ hai. Nxb Đại học Vinh, Nghệ An.
Trương Thị Vinh Hương, Lê Nguyên Ngật (2009), Kết quả bước đầu khảo sát Lưỡng cư và Bò sát ở Huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Báo cáo khoa học Hội thảo quốc gia về Lưỡng cư và Bò sát ở Việt Nam lần thứ nhất. Nxb Đại học Huế, Thừa Thiên Huế.
Lê Nguyên Ngật, Nguyễn Văn Sáng (2009), Hiện trạng khu hệ lưỡng cư bò sát ở khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang. Báo cáo khoa học Hội thảo quốc gia về Lưỡng cư và Bò sát ở Việt Nam lần thứ nhất. Nxb Đại học Huế, Thừa Thiên Huế.
Nguyễn Thị Trường Thi (2014), Nghiên cứu đặc điểm sinh thái học của hai loài thằn lằn bóng Eutropis longicaudata (Hallowell, 1856) và Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) ở vùng núi và trung du tỉnh Thừa Thiên Huế. Luận văn thạc sĩ sinh học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế.
Đỗ Thành Trung, Lê Nguyên Ngật (2009), Về thành phần loài lương cư, bò sát ở huyện Tủ Chùa, tỉnh Điện Biên. Báo cáo khoa học Hội thảo quốc gia về Lưỡng cư và Bò sát ở Việt Nam lần thứ nhất. Nxb Đại học Huế, Thừa Thiên Huế.
Anderson RA, Vitt LJ (1990) Sexual selection versus alternative causes of sexual dimorphism in teiid lizards. Oecologia, 84(2), 145-157.
Angert AL et al. (2002) Microhabitat use and thermal biology of the Collared Lizard (Crotaphytus collaris collaris) and the Fence Lizard (Sceloporus undulatus hyacinthinus) in Missouri Glades. Journal of Herpetology, 36(1), 23-29.
Brana F (1996) Sexual dimorphism in lacertid lizards: male head increase vs. female abdomen increase. Oikos, 75(3), 511-523.
Clutton-Brock T (2007) Sexual selection in males and females. Science, 318(5858), 1882-1885.
Cox R et al. (2003) A comparative test of adaptive hypotheses for sexual size dimorphism in lizards. Evolution, 57(7), 1653-1669.
Gifford ME, Powell R (2007) Sexual dimorphism and reproductive characteristics in five species of leiocephalus lizards from the Dominican Republic. Journal of Herpetology, 41(3), 521-527.
Grant BW (1990) Trade-offs in activity time and physiological performance for thermoregulating desert lizards, Sceloporus merriami. Ecology, 71(6), 2323-2333.
Grover MC (1996) Microhabitat use and thermal ecology of two narrowly sympatric sceloporus (Phrynosomatidae) lizards. Journal of Herpetology, 30(2), 152-160.
Huang WS (2006) Ecological characteristics of the skink, Mabuya longicaudata, on a Tropical East Asian Island. Copeia, 2006(2), 293-300.
Ji X et al. (2006) Sexual dimorphism and female reproduction in the Many-lined Sun Skink (Mabuya multifasciata) from China. Journal of Herpetology, 40(3), 351-357.
Ngo DC et al. (2014) Sexual size dimorphism and feeding ecology of Eutropis multifasciata (Reptilia: Squamata: Scincidae) in the Central Highlands of Vietnam. Herpetological Conservation and Biology, 9(2), 322-333.
Nguyen SV et al. (2009) Herpetofauna of Vietnam. Edition Chimaira, Frankfurt am Main, Germany.
Reilly SM et al. (2007) Lizard Ecology: The Evolutionary Consequences of Foraging Mode. Cambridge University Press, Cambridge, UK.
