Abstract
Tóm tắt. Thương hiệu tỏi Lý Sơn ngày càng được quảng bá rộng rãi trên thị trường cả nước và trở thành cây đặc sản của huyện đảo Lý Sơn. Nghiên cứu của chúng tôi được tiến hành nhằm đánh giá đúng thực trạng, phát hiện những hạn chế, tạo cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp hữu hiệu thúc đẩy phát triển sản xuất tỏi Lý Sơn bền vững. Kết quả nghiên cứu cho thấy: 1) Khi được đầu tư và chăm sóc tốt, năng suất tỏi có thể đạt 6,5 tấn/ha và cho lợi nhuận 81,5 triệu đồng/ha, tuy nhiên năng suất và hiệu quả kinh tế giữa các nhóm hộ có sự chênh lệch lớn; 2) Giống tỏi do người dân tự để hoặc mua lại từ những hộ khác, đặc biệt tỷ lệ hộ để giống tỏi không qua chọn lọc cao ở nhóm hộ trung bình và nghèo đã ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất tỏi đồng thời gây nguy cơ phân ly thoái hóa giống tỏi quý này; 3) Lượng bón phân hóa học ở nhóm hộ khá và trung bình cao hơn nhiều so với khuyến cáo, tạo nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ở đảo Lý Sơn; 4) Đã xuất hiện các đối tượng sâu bệnh hại tỏi như: Mốc sương, vàng lá, thối rễ, bọ trĩ, vẽ bùa, sâu xanh, giòi đục lá-thân-củ nhưng chỉ mới ở mức gây hại thấp và trung bình; 5) Các biện pháp kỹ thuật sản xuất tỏi như: Thời vụ và mật độ gieo trồng, số lần bón phân, phun thuốc BVTV phòng trừ sâu bệnh, số lần tưới, thu hoạch đã được áp dụng theo quy trình ở nhóm hộ khá và trung bình nhưng chưa được áp dụng tốt ở nhóm hộ nghèo.
Từ khóa: Tỏi Lý Sơn, kỹ thuật canh tác, giống, sâu bệnh hại, năng suất và lợi nhuận.
Abstract. Ly Son garlic brand more widely advertised on national markets and specialty crops become Ly Son island district. Our study was conducted to assess the true state detection limits, creating the basis for proposing effective measures to promote the development of Ly Son garlic production sustainable. The study results was showed that: 1) When investment and good care, garlic can yield was 6.5 tons/ha and for profit 81.5 million vnd/ha, but yield and economic efficiency health between socioeconomic groups have significant differences; 2) garlic varieties by local people to or acquired from other households, particularly the proportion of households without garlic to the same high selectivity in medium and poor households has affected the quality and yield of garlic at the same time cause risk of degenerative dissociation same quarter garlic; 3) The amount of chemical fertilizer in groups rather average and much higher than recommended, creating the risk of groundwater pollution in Ly Son Island; 4) Has objects appear garlic pests such as blight, gold leaf, root rot, thrips, drawing charms, green worms, maggots perforated leaf-tubers-bulbs, but only at low and moderate damage ; 5) The technical measures such as garlic production: Seasonal and planting density, frequency of fertilizing, pesticide spraying pest prevention, the watering, harvesting has been applied in the process in good households and medium but not applied well in poor households.
Key words: Ly Son garlic, cultivation, varieties, pests, yield and profitability.