TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ ĐIỀU KIỆN DUY TRÌ MÔ HÌNH LÚA CÁNH ĐỒNG MẪU LỚN Ở HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH

Abstract

Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích tình hình sản xuất lúa cánh đồng mẫu lớn (CĐML), mức độ và điều kiện để duy trì mô hình sản xuất lúa CĐML. Một cuộc khảo sát nông hộ được thực hiện tại 3 xã có diện tích lúa lớn ở huyện Lệ Thủy bằng bảng hỏi bán cấu trúc để thu thập thông tin về diện tích, năng suất, sản lượng tiêu thụ, điều kiện sản xuất và khả năng duy trì mô hình sản xuất lúa CĐML. Kết quả cho thấy mô hình sản xuất lúa CĐML đã hình thành các vùng sản xuất lúa tập trung, góp phần giảm số thửa từ 5,7 thửa xuống còn 2,4 thửa/hộ. Diện tích trung bình một CĐML là 76,7 ha với khoảng 212 hộ tham gia sản xuất các giống mới chất lượng cao hơn, giảm được lượng giống sử dụng trung bình từ 5,9 kg/sào xuống còn 4,2 kg/sào, nâng cao năng suất 0,15 tạ/sào, đồng thời giảm được 4,1% tổng chi phí sản xuất so với sản xuất ngoài CĐML. Tuy vậy, mức độ duy trì quy trình sản xuất lúa CĐML còn thấp. Sau 4 năm thực hiện, có đến hơn 81,7% số hộ khảo sát không tiếp tục thực hiện đầy đủ các khâu của quy trình sản xuất lúa CĐML. Trong đó, khâu cùng thu hoạch vào một thời điểm, chăm sóc theo một quy trình và sử dụng đồng loạt một loại giống có tỷ lệ hộ không duy trì thực hiện cao nhất lần lượt là 69,5%, 61,1% và 47,2% số hộ khảo sát. Liên kết tiêu thụ lúa CĐML thông qua hợp đồng với doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Sản lượng lúa CĐML tiêu thụ theo hợp đồng đã giảm từ 40% xuống chỉ còn 15,9% sau 4 năm thực hiện mô hình sản xuất lúa CĐML.

Từ khóa: tình hình sản xuất, khả năng duy trì, sản xuất lúa, cánh đồng mẫu lớn