Abstract
Tóm tắt: Điểm nhìn trần thuật là một yếu tố quan trọng của cấu trúc nghệ thuật trong văn bản tự sự. Khi thực hiện việc trần thuật và miêu tả, nhà văn buộc phải xác định và lựa chọn điểm nhìn phù hợp cho tác phẩm, từ đó xây dựng cấu trúc nghệ thuật. Điểm nhìn này xác định "tiêu cự hóa" (chữ dùng của G. Genette) của chủ thể kể chuyện vào đối tượng trần thuật và thế giới hiện thực hư cấu trong tác phẩm. Vận dụng lý thuyết về điểm nhìn trong tự sự học để nghiên cứu tiểu thuyết Sậy của nhà văn Thuận, bài báo khảo sát được hai kiểu điểm nhìn chính: điểm nhìn bên trong và điểm nhìn bên ngoài. Bên cạnh đó, bài báo cũng khám phá sự di chuyển của các điểm nhìn, bao gồm sự di chuyển từ bên trong ra bên ngoài, theo không gian, theo thời gian. Sự linh hoạt trong việc thay đổi điểm nhìn giúp Sậy có tính đối thoại và đa giọng điệu, mang lại nhiều sắc thái thẩm mỹ. Điều này góp phần xây dựng chiều sâu cho câu chuyện, cho phép người đọc không chỉ hiểu nội tâm nhân vật mà còn cảm nhận sự tương tác giữa họ và thế giới xung quanh.
References
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
- M. Bakhtin. 1992. Lý luận và thi pháp tiểu thuyết. Bộ Văn hóa Thông tin và Thể thao, Trường Viết văn Nguyễn Du, Hà Nội.
- Gérard Genette. 2007. Ngôi (Phong Tuyết dịch). In trong “Lý luận phê bình văn học thế giới thế kỷ XX”, tập 2. NXB Giáo dục, Hà Nội.
- Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi (đồng chủ biên). 2000. Từ điển thuật ngữ văn học. NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.
- Trần Đình Sử. 2003. Lý thuyết và phê bình văn học. NXB Giáo dục, Hà Nội.
- Trần Đình Sử. Dẫn luận thi pháp học. NXB Giáo dục, Hà Nội.
- Thái Phan Vàng Anh. 2009. “Thời gian trần thuật trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại.” Tạp chí khoa học Đại học Huế, số 54, tháng 11.
- Thái Phan Vàng Anh. 2010. “Kể chuyện từ điểm nhìn bên trong - một dạng thức trần thuật phổ biến của tiểu thuyết Việt Nam đương đại.” Bài báo khoa học.
- N. K. Gây. Thời gian và không gian trong cấu trúc tác phẩm văn học. Kontext, 1974. M., Khoa học, 1975, tr. 228.
- Thuận. 2022. Sậy. NXB Hội Nhà Văn.