Tóm tắt
Cho đến nay, các công trình kiến trúc thời kỳ Pháp thuộc vẫn đang ít được quan tâm nghiên cứu đúng mức dù chúng đóng một vai trò không thể thiếu của quỹ kiến trúc Huế. Dựa vào khảo sát thực địa bằng chụp ảnh, quan sát và đo vẽ, 55 công trình được phân thành 5 loại hình: công cộng, công sở, biệt thự/ nhà tư, tôn giáo, và công trình khác. Dựa vào hình khối kiến trúc, trang trí mặt đứng, kết cấu, vật liệu, những công trình này được chia thành 6 phong cách kiến trúc, đó là tân cổ điển, địa phương Pháp, Art Deco, kiến trúc kết hợp Âu - Á, tiền thuộc địa, và kiến trúc mới.. Nghiên cứu này đã phân tích và nêu đặc trưng các phong cách kiến trúc của các công trình thời Pháp thuộc tại Huế. Đây sẽ là cơ sở cho các bước nghiên cứu tiếp theo trong việc xác định giá trị quỹ kiến trúc Pháp thuộc tại Huế và định hướng giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị trong tương lai.
Tài liệu tham khảo
- Phan Thuận An (2008), Kiến trúc thời Pháp thuộc, Huế xưa và nay: Di tích - Thắng cảnh. Tr. 249-284. NXB Văn hóa Thông tin.
- Trần Quốc Bảo (2018), Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá di sản kiến trúc Pháp thuộc ở Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc. https://www.tapchikientruc.com.vn/chuyen-muc/gia-tri-biet-thu-kien-truc-tai-phap.html (Truy cập ngày 13/3/2021).
- Trần Quốc Bảo, Nguyễn Văn Đỉnh (đồng chủ biên), Nguyễn Thanh Mai, Hồ Nam (2012), Kiến trúc và quy hoạch Hà Nội thời Pháp thuộc, NXB Xây Dựng, Hà Nội.
- Lê Đình Hào (1988), Bước đầu tìm hiểu lịch sử trường Kỹ nghệ thực hành Huế trong thời thuộc Pháp, Luận văn tốt nghiệp, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp Huế.
- Dư Tôn Hoàng Long (2020), Sự hòa nhập của kiến trúc thuộc địa Pháp với các thuộc tính đô thị Huế, Luận án tiến sĩ chuyên ngành kiến trúc, MS: 62.58.01.02. Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
- Trần Phương Lan (2003), Ga Huế trong thời kỳ đổi mới 1986-2002, Luận văn tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành lịch sử Việt Nam. Khoa Lịch sử, trường Đại học Khoa học Huế.
- Hà Xuân Liêm (2002), Một công trình tiểu kiến trúc bên bờ sông Hương, Tạp chí Huế Xưa & Nay, số 48, tr. 60-86.
- Doãn Minh Khôi (2020), Phương pháp đánh giá di sản biệt thự tại Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc, số 5, Tr. 28-33.
- Hoàng Đạo Kính (2003), Thử nhìn nhận và đánh giá chung quỹ kiến trúc đô thị của Huế, Hội nghị chuyên gia “Đánh giá quỹ kiến trúc đô thị Huế”. Kỷ yếu lưu hành nội bộ, UBND Thành phố Huế. Tr. 119.
- Lương Lan Phương (2018), Kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế, Luận văn thạc sĩ kiến trúc, Mã số: 8580101. Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng.
- Lê Văn Sách, Nguyễn Quang Trung Tiến (1998), Phát thảo diện mạo đô thị Huế nữa đầu thế kỷ XX, Tạp chí Thông tin khoa học và Công nghệ, số 4 (22), 1998. Tr. 118-125.
- Lê Minh Sơn (2019), Kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế, Tạp chí Xây Dựng, tr. 168-173.
- Nguyễn Quốc Thông, Tôn Đại, Nguyễn Quang Minh, Đỗ Thu Vân (2020), Lịch sử kiến trúc Việt Nam, Hội Kiến trúc sư Việt Nam, NXB Thanh Niên, tr. 258-317.
- Nguyễn Thế Truyền (2003), Những khả năng phát huy, cải tạo và phát triển quỹ kiến trúc Huế trên phạm vi lãnh thổ, Hội nghị chuyên gia “Đánh giá quỹ kiến trúc đô thị Huế”. Kỷ yếu lưu hành nội bộ. UBND Thành phố Huế. Tr. 96.
- Nguyễn Thị Hồng Tú (2019), Lịch sử hình thành và phát triển của khu phố tây tại bờ nam sông Hương (Huế) trước năm 1945, Khóa luận tốt nghiệp cử nhân khoa học lịch sử chuyên ngành lịch sử. Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế
- Nguyễn Ngọc Tùng, Nguyễn Thị Minh Xuân, Lê Ngọc Vân Anh (2017), Đặc điểm kiến trúc Pháp tại Huế, Tạp chí Huế xưa & nay, Số 142 (7-8/2017), tr. 53-57. ISSN: 1859-2163.
- Thanh Tùng (2006), Ngôi nhà lưu niệm của Hoàng thái hậu Từ Cung, Trang thông tin https://tienphong.vn/ngoi-nha-luu-niem-cua-hoang-thai-hau-tu-cung-post70075.tpo (Truy cập ngày 3/6/2021).
- Trương Đắc Tứ (2009), Kiến trúc Pháp ở cố đô Huế: thực trạng và giải pháp phát triển du lịch bền vững. Khóa luận tốt nghiệp khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.
- UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, (2018), Quyết định số 1152 /QĐ-UBND ngày 27/12/2019 về việc Công bố 27 công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu trên địa bàn thành phố Huế.
- Nguyễn Đắc Xuân (2006), Ga Huế - 100 năm gắn bó với lịch sử, văn hóa Huế, Tạp chí Huế xưa & nay, số 76, tr. 64-69.