NGHIÊN CỨU HÀNH VI VI PHẠM ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA NHÂN VIÊN KẾ TOÁN TẠI VIỆT NAM
Tập 133 Số 5B (2024), Nghiên cứu
Tập 133 Số 5B (2024)

NGHIÊN CỨU HÀNH VI VI PHẠM ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA NHÂN VIÊN KẾ TOÁN TẠI VIỆT NAM

Nghiên cứu
https://doi.org/10.26459/hueunijed.v133i5B.7234
Đã xuất bản 2024-06-28
Đỗ Thị Hồng Cân
Trường Đại học Phú Xuân, 176 Trần Phú, Huế, Việt Nam
Hồ Thị Thúy Nga
Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế, 99 Hồ Đắc Di, Huế, Việt Nam
http://orcid.org/0000-0002-8056-8370

Từ khóa

professional unethical behavior
professional ethical standards
accounting
common-good human resource management
organizational ethical pressure hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp
chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp
kế toán
quản trị nguồn nhân lực hướng tới mục tiêu tốt đẹp chung
áp lực đạo đức từ quản lý

Tóm tắt

Nghiên cứu này nhằm đánh giá tác động của chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp (yếu tố bên ngoài doanh nghiệp), và yếu tố áp lực đạo đức từ quản lý (yếu tố bên trong doanh nghiệp) lên hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp của nhân viên kế toán tại Việt Nam. Bên cạnh đó, yếu tố quản trị nguồn nhân lực hướng tới mục tiêu tốt đẹp chung được đưa vào nghiên cứu làm yếu tố trung gian giữa áp lực đạo đức từ quản lý và hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Với quy mô mẫu gồm 152 nhân viên kế toán, kết quả mô hình hồi quy cho thấy chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp có tác động ngược chiều lên hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Ngoài ra, áp lực đạo đức từ quản lý có tác động ngược chiều đến quản trị nguồn nhân lực hướng tới mục tiêu tốt đẹp chung của công ty. Đồng thời, quản trị nguồn nhân lực hướng tới mục tiêu tốt đẹp chung làm biến trung gian toàn phần trong mối quan hệ giữa áp lực đạo đức từ quản lý và hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp của kế toán. Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao giá trị đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên kế toán.

https://doi.org/10.26459/hueunijed.v133i5B.7234

Tài liệu tham khảo

  1. Umphress, E. E., Bingham, J. B. (2011), When employees do bad things for good reasons: Examining unethical pro-organizational behaviors, Organization Science, 22(3), 621–640.
  2. Effelsberg, D., Solga, M. (2015), Transformational leaders’ in-group versus out-group orientation: Testing the link between leaders’ organizational identification, their willingness to engage in unethical pro-organizational behavior, and follower-perceived transformational leadership, Journal of Business Ethics, 126, 581–590.
  3. Inagaki, K. (2017), Toshiba rattled by report of fresh scandal evidence, Financial Times, Available from: https://www.ft.com/content/7cfd3c68-d23a-11e6-b06b-680c49b4b4c0.
  4. Fiolleau, K., Kaplan, S. E. (2017), Recognizing ethical issues: An examination of practicing industry accountants and accounting students, Journal of Business Ethics, 142, 259–276.
  5. Joyner, B. E. Payne, D., (2002), Evolution and implementation: A study of values, business ethics and corporate social responsibility, Journal of Business Ethics, 41, 297–311.
  6. Hồ Thị Thúy Nga, N. H. T. (2023), Nghiên cứu ý định thực hiện hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp của nhân viên kế toán, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, (312), 29–37.
  7. Hồ Thị Thúy Nga (2022), Investigating the roles of personal moral philosophies and the theory of reasoned action in the ethical behaviour of accountants, In Proceedings of Proceedings of International conference on Vietnam's economic recovery and development in the context of Covid-19 pandemic, Hue: Hue University Publisher.
  8. Saadullah, S. M., Bailey, C. D. (2014), The “big five personality traits” and accountants’ ethical intention formation, Research on professional responsibility and ethics in accounting, 18, 167–191.
  9. Shafer, W. E., Wang, Z. (2011), Effects of ethical context and Machiavellianism on attitudes toward earnings management in China, Managerial Auditing Journal, 26(5), 372–392.
  10. Gamarra, M. P., Girotto, M. (2022), Ethical behavior in leadership: A bibliometric review of the last three decades, Ethics & Behavior, 32(2), 124–146.
  11. Fry, L. W. (2003), Toward a theory of spiritual leadership, The leadership quarterly, 14(6), 693–727.
  12. Aust, I., Matthews, B., Muller-Camen, M. (2020), Common good HRM: a paradigm shift in sustainable HRM?, Human Resource Management Review, 30(3), 100705.
  13. Pham, N. T., Jabbour, C. J. C., Pereira, V., Usman, M., Ali, M., Vo‐Thanh, T. (2023), Common good human resource management, ethical employee behaviors, and organizational citizenship behaviors toward the individual, Human Resource Management Journal, 33(4), 977–1000.
  14. Oseni, A. I. (2011), Unethical behavior by professional accountant in an organization, Research Journal of Finance and Accounting, 2(2), 106–111.
  15. Healy, P. M., Wahlen, J. M. (1999), A review of the earnings management literature and its implications for standard setting, Accounting Horizons, 13(4), 365–383.
  16. Fatemi, D., Hasseldine, J., Hite, P. (2020), The influence of ethical codes of conduct on professionalism in tax practice, Journal of Business Ethics, 164, 133–149.
  17. Turpen, R. A., Witmer, P. R. (1997), Ethics in the search for accounting employment: student and recruiter perceptions, Accounting Horizons, 11(2), 65–80.
  18. Maree, K. W., Radloff, S. (2007), Factors affecting ethical judgement of South African chartered accountants, Meditari: Research Journal of the School of Accounting Sciences, 15(1), 1–18.
  19. Aktan, S. (2004), Accounting indicators of business failure: An empirical study on firms in ISE. Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  20. Martinson, O. B., Ziegenfuss, D. E. (2000), Looking at What Influences ETHICAL Perception and Judgment, Management Accounting Quarterly, 2(1), 41–47.
  21. Pflugrath, G., Martinov‐Bennie, N., Chen, L. (2007), The impact of codes of ethics and experience on auditor judgments, Managerial Auditing Journal, 22(6), 566–589.
  22. Douglas, P. C., Davidson, R. A., Schwartz, B. N. (2001), The effect of organizational culture and ethical orientation on accountants' ethical judgments, Journal of Business Ethics, 34, 101–121.
  23. Newman, A., Miao, Q., Hofman, P. S., Zhu, C. J. (2016), The impact of socially responsible human resource management on employees' organizational citizenship behaviour: the mediating role of organizational identification, The international journal of human resource management, 27(4), 440–455.
  24. Valentine, S., Fleischman, G. (2008), Professional ethical standards, corporate social responsibility, and the perceived role of ethics and social responsibility, Journal of Business Ethics, 82, 657–666.
  25. Peterson, D. K. (2003), The relationship between ethical pressure, relativistic moral beliefs and organizational commitment, Journal of managerial psychology, 18(6), 557–572.
  26. Mayer, D. M., Kuenzi, M., Greenbaum, R., Bardes, M., Salvador, R. B. (2009), How low does ethical leadership flow? Test of a trickle-down model, Organizational behavior and human decision processes, 108(1), 1–13.
  27. Mayer, D. M., Aquino, K., Greenbaum, R. L., Kuenzi, M. (2012), Who displays ethical leadership, and why does it matter? An examination of antecedents and consequences of ethical leadership, Academy of management journal, 55(1), 151–171.
  28. Brown, M. E., Mitchell, M. S. (2010), Ethical and unethical leadership: Exploring new avenues for future research, Business Ethics Quarterly, 20(4), 583–616.
  29. Tyler, T., Blader, S. (2013), Cooperation in groups: Procedural justice, social identity, and behavioral engagement; Routledge: New York.
  30. Dessler, G. (2020), Human Resources Management, 15th ed.; Pearson: London.
  31. Jose, A., Thibodeaux, M. S. (1999), Institutionalization of ethics: The perspective of managers, Journal of Business Ethics, 22, 133–143.
  32. Luu, T. T. (2023), Reducing unethical pro-organizational behavior in the hospitality sector through socially responsible human resource practices and responsible leadership, Journal of Sustainable Tourism, 31(3), 706–734.
  33. Al Halbusi, H., Ruiz-Palomino, P., Morales-Sánchez, R., Abdel Fattah, F. A. M. (2021), Managerial ethical leadership, ethical climate and employee ethical behavior: does moral attentiveness matter?, Ethics & Behavior, 31(8), 604–627.
  34. Astrachan, J. H., Binz Astrachan, C., Campopiano, G., Baù, M. (2020), Values, spirituality and religion: Family business and the roots of sustainable ethical behavior, Journal of Business Ethics, 163, 637–645.
  35. Lussier, B., Hartmann, N. N., Bolander, W. (2021), Curbing the undesirable effects of emotional exhaustion on ethical behaviors and performance: A salesperson–manager dyadic approach, Journal of Business Ethics, 169, 747–766.
  36. Rousseau, D. M., McLean Parks, J. (1993), The contracts of individuals and organizations, Research in organizational behavior, 15, 1–43.
  37. Shoss, M. K. (2017), Job insecurity: An integrative review and agenda for future research, Journal of management, 43(6), 1911–1939.
  38. Hunt, S. D., Wood, V. R., Chonko, L. B. (1989), Corporate ethical values and organizational commitment in marketing, Journal of Marketing, 53(3), 79–90.
  39. Treviño, L. K., Butterfield, K. D., McCabe, D. L. (1998), The ethical context in organizations: Influences on employee attitudes and behaviors, Business Ethics Quarterly, 8(3), 447–476.
  40. Nguyen, L. A., Dellaportas, S., Vesty, G. M., Pham, V. A. T., Jandug, L., Tsahuridu, E. (2022), The influence of organisational culture on corporate accountants' ethical judgement and ethical intention in Vietnam, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(2), 325–354.
  41. LaPiere, R. T. (1934), Attitudes vs. actions, Social forces, 13(2), 230–237.
  42. Baron, R. M., Kenny, D. A. (1986), The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations, Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
  43. Elias, R. Z. (2002), Determinants of earnings management ethics among accountants, Journal of Business Ethics, 40, 33–45.
  44. Tian, Q., Peterson, D. K. (2016), The effects of ethical pressure and power distance orientation on unethical pro‐organizational behavior: the case of earnings management, Business Ethics: A European Review, 25(2), 159–171.
Creative Commons License

công trình này được cấp phép theo Creative Commons Ghi công-Chia sẻ tương tự 4.0 License International .

Bản quyền (c) 2024 Array